तपाईंलाई कुनले ठग्यो ? यी हुन् अर्बौं ठग्ने सहकारी (सूचिसहित)

काठमाडौं । केही दिनअघि मात्रै संसदले सहकारी गठी गर्नेलाई बिगो, जरिवाना र १० वर्षसम्म जेल सजायँ गर्ने सहकारी विधेयक पारित गरेको छ । पारित विधेयक राष्ट्रपतिले प्रमाणीकरण गरेपछि केही समयभित्रै ऐनका रुपमा कार्यान्वयनमा आउँछ ।

कमजोर कानुनका कारण सहकारीमा अत्यधिक ठगी बढेपछि नयाँ ऐनमा कडा कारवाहीको व्यवस्था गरिएको हो । नयाँ सहकारी ऐन कार्यान्वयनमा आएपछि जनताको अर्बौं रकम गठी गर्ने सहकारी संस्थाहरुलाई कारबाही हुने विश्वास गरिएको छ ।

देशभर सञ्चालमा रहेका ३३ हजार सहकारीमध्ये १३ हजार बचत तथा ऋणको कारोबार गर्छन् । आवश्यक कानून र अनुगमन नहुँदा बचत तथा ऋणको कारोबार गर्ने सहकारीहरु संस्थाहरु ठगी लगायतका अनेकौं विसंगतिले ग्रस्त छन् ।

हालसम्म सहकारीमा हुने ठगीलाई मुलुकी ऐन ठगीको महल अन्तर्गत मुद्दा चलाइँदै आएको थियो । सहकारी ऐन–२०४८ मा ठगी गर्नेलाई अधिकत १५०० रुपैयाँ जरिवाना हुने र ठगी मुद्दामा कारवाही गरिने व्यवस्था थियो ।

सहकारी क्षेत्रमा व्यापक ठगी हुन थालेपछि सरकारले ०७० कात्तिक २७ गते पूर्वन्याधीस गौरीबहादुर कार्कीको संयोजकत्वमा सुशीलराम माथेमा र सीताराम उप्रेती सदस्य रहेको समस्याग्रस्त सहकारीका लागि उच्च स्तरीय जाँचबुझ आयोग गठन गरेको थियो ।

आयोगले तत्कालीन प्रधानमन्त्री शुसील कोइरालालाई ०७१ जेठ ५ गते प्रतिवेदन र नयाँ सहकारी ऐनको मस्यौदा बुझाएको थियो ।

आयोगमा १२ हजार बचतकर्ताले डेढ सय सहकारी संस्थाविरुद्ध उजुरी दिएका थिए । सर्वसाधारणले ती सहकारी संस्थाले आफूहरुको ११ अर्ब रुपैयाँ ठगी गरेको उजुरी दिएका थिए ।

सहकारीमा बचत गर्नेहरुले ७ अर्ब ५८ करोड रुपैयाँ साँवा र २ अर्ब ३९ करोड रुपैयाँ व्याज फिर्ता नपाएको देखिएको आयोगले जनाएको छ ।

सुधीर बस्नेत अध्यक्ष रहेको ओरेन्टियल सहकारीले सबैभन्दा बढी अर्थात् साढे ३ अर्ब रुपैयाँभन्दा बढी ठगी गरेको आयोगको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ । अन्य ठगी मुद्दामा करिब १ वर्षअघि बस्नेत जेल सजाय भोगिरहेका छन् ।

त्यसैगरी, गुण सहकारीले १ अर्ब रुपैयाँभन्दा बढी, स्टार सहकारी ६२ करोड, शुभश्री सहकारीले ६० करोड, एक्जीम बहुउद्देश्यीय ४७ करोड, सहायता सहकारी ४५ करोड रुपैयाँ ठगी गरेको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।

त्यसैगरी हाउजिङ बुकिङकर्ताले बुकिङ गरेको वर्षौ वित्दा पनि हाउजिङ नपाएको भन्दै १ अर्ब ३६ करोड रुपैया“ दाबीसहित आयोगमा उजुरी दिएका थिए ।

अहिले नेपालमा रहेका ३३ हजार सहकारीमध्ये १३ हजार बचत तथा ऋणको कारोबार गर्छन् । आवश्यक अनुगमन नहुँदा बचत तथा ऋणको कारोबार गर्ने सहकारीहरु संस्थाहरुमा ठगी लगायतका अनेकौं विसंगति देखिएका छन् ।

यस्तो छ सहकारीगत उजुरीको बिबरण

	सहकारी	उजुरी संख्या	उजुरी दर्ता	साँवा	व्याज	कुल रकम
1	ओरेन्टल को-ओपरेटिभ, काठमाडौ	6580	3493	2617952529.24	919981004.64	3537933533.88
2	ओरेन्टल को-ओपरेटिभ, भक्तपुर	2647	1741	584637610.078	155652612.6	740290222.678
3	स्ट्याण्डर्ड बचत तथा ऋण सहकारी	1058	528	406632270.91	129988847.59	536621118.5
4	गुण मल्टीपर्पोज को-ओपरेटिभ	916	500	251655556.681	35288708.2	286944264.881
5	शुभश्री को-ओपरेटिभ लिमिटेड	884	288	446612180.94	150970410	597582590.94
6	प्यासिफिक सेभिङ एण्ड इन्भेस्टमेन्ट को-ओपरेटिभ	859	514	236724023.28	71922407.82	308646431.1
7	ओरेन्टल को-ओपरेटिभ, ललितपुर	829	405	315124075.61	120627766.18	435751841.79
8	पालुंग बचत तथा ऋण सहकारी	807	639	37110881	10107576	47218457
9	एकजिम बचत तथा ऋण सहकारी	747	392	266946116.74	82657142.84	349603259.58
10	ओरेन्टल को-अपरेटिभ, पोखरा	725	510	345530079.88	32848530	378378609.88
11	ओरेन्टल को-ओपरेटिभ, बिराटनगर	476	362	151679450.88345	11297751	162977201.88345
12	प्रभु बचत तथा ऋण सहकारी संस्था	416	204	171619563.51	46742892	218362455.51
13	हिरो बहुउद्देशीय बचत तथा ऋण सहकारी	401	293	58890846	51569496	110460342
14	स्तुपा वचत तथा ऋण सहकारी(गुण)	280	177	79433855.14	22925933	102359788.14
15	गुण को-ओपरेटिभ लिमिटेड	268	178	110694727.85	19538574.55	130233302.4
16	हाम्रो को-ओपरेटिभ (गुण)	227	146	64887238.99	15608032	80495270.99
17	ओरेन्टल को- ओपरेटिभ लिमिटेड	224	107	85101184.22	30277862	115379046.22
18	स्टार सेभिंग एण्ड क्रेडिट को-अपरेटिभ लि.	193	189	181849 90.63	116550306.79	298400297.42
19	ओरेन्टल को-अपरेटिभ,इटहरी	185	121	62343433.4	19944861	82288294.4
20	प्यासिफिक सेभिंग एण्ड इन्भेस्टमेन्ट सहकारी,भक्तपुर	177	129	17555734	3988843	21544577
21	मिलेनियम सविंग एण्ड क्रेडिट को-ओपेरेशन	153	76	30098211.04	9021789	39120000.04
22	ओराकल सेभिंग एण्ड क्रेडिट को-ओपरेटिभ	139	82	91147100.26	24896067	116043167.26
23	एकजीम बहुउद्धेशिय सहकारी संस्था	139	82	38426736.23	13287217	51713953.23
24	कोहिनुर हिल सेभिंग एण्ड क्रेडिट को-ओपरेटिभ	139	80	50288999.96	18330865	68619864.96
25	ओरेन्टल को-ओपेरतिभ, स्याङ्गजा	139	137	18982350	0	18982350
26	रिलायवल मल्टिपर्पोज को-अपरेटिभ (गुण)	127	85	49454707.41	12042428.7	61497136.11
27	परिदृश्य बचत तथा ऋण सहकारी	12	103	15067567	4052388	19119955
28	स्ट्याण्डर्ड मल्टिपर्पोज को-ओपरेटिभ,ललितपुर	113	41	28280353.32	10158726	38439079.32
29	हातेमालो बचत तथा ऋण सहकारी, (गुण)	100	63	47126831.28	9878793	57005624.28
30	कुबेर बचत तथा ऋण सहकारी संस्था	93	60	36258042.21	8487039	44745081.21
31	कन्जुमर सेभिंग एण्ड क्रेडिट को-ओपेरेटिभ	93	48	34183643.65	13800835	47984478.65
32	चार्टर सेभिंग एण्ड क्रेडिट को-अपरेटिभ	83	56	25320753.31	6163557	31484310.31
33	नेपाल सहकारी संस्था	80	62	36011701.53	3202407	39214108.53
34	कोरोना बचत तथा ऋण सहकारी	79	50	24063856	12113454	36177310
35	कन्जुमर सेभिंग एण्ड क्रेडिट कोअपरेटिभ	79	49	36728755	16635156	53363911
36	नव क्षितिज सहकारी संस्था	76	26	35046630.69	11056985	461036 5.69
37	अन्नपूर्ण सेभिङ एण्ड क्रेडिट कोअपरेटिभ सोसाइटी	74	36	23601344	6095491	29696835
38	मध्यपुर बहूद्देशीय सहकारी सस्था	73	45	12255932	7010056	19265988
39	सुबिल बचत तथा ऋण सहकारी	66	55	17673191.24	1970472	19643663.24
40	रिनाउन बहुमुखी सहकारी संस्था	65	36	33591395.93	12150360.52	45741756.45
41	संजिविनी वचत तथा ऋण सहकारी (गुण)	60	47	14137018.47	3572688	17709706.47
42	सहायता सहकारी संस्था	58	36	23961141	11043603	35004744
43	भेगास बचत तथा ऋण सहकारी	55	26	16023720.05	5249829.46	21273549.51
44	श्रमिक बचत तथा ऋण सहकारी (गुण)	52	46	32038866.27	9600687	41639553.27
45	ग्रेस बहुउद्देशीय बचत तथा ऋण सहकारी	50	40	17466421	5826952.5	23293373.5
46	स्ट्याण्डर्ड मल्टिपर्पोज को-ओपरेटिभ, जावलाखेल	50	16	22873109.55	6187533	29060642.55
47	हाम्रो प्यासिफिक बचत तथा ऋण सहकारी	42	23	6928358.23	2009084	8937442.23
48	नवराजधानी को-ओपरेटिभ	41	16	32747204	9264341	42011545
49	बागेश्वरी बचत तथा ऋण सहकारी	35	33	4787978	858694	5646672
50	तिरुपति सेभिंग एण्ड क्रेडिट को-अपरेटिभ लि.	34	12	9089254.53	2616389	11705643.53
51	सुलभ सहकारी संस्था लिमिटेड	31	14	3851480	1755006	5606486
52	लाफा बचत तथा ऋण सहकारी सस्था लि	29	29	1533233	8267	1615904
53	कस्मिक सेभिंग र क्रेडिट सहकारी संस्था	29	13	3673030.82	2305344	5978374.82
54	कमलिन वचत तथा ऋण सहकारी संस्था लिमिटेड	28	16	12370000	5297587	17667587
55	इन्द्रायणी बचत तथा ऋण सहकारी संस्था लि.	26	16	12485597.22	4512302	16997899.22
56	रिनाउन बहुउद्धेश्यीय सहकारी स‌ंस्था लि	24	7	5729829.28	1535431.69	7265260.97
57	प्यासिफिक बचत तथा ऋण सहकारी संस्था लिमिटेड	23	19	1923756	395331	2319087
58	ओरेन्टल को-ओपरेटिभ-पर्सा	22	13	14806175	4351327	19157502
59	पब्लिक फाईनान्स को-अपरेटिभ लि.	2	10	2075200	3641209	5716409
60	चारुमती बहूउद्देसिये सहकारी सस्था लि	21	10	35438155	14364703	49802858
61	प्रभु को-ओपेरेटीभ लिमिटेड	20	9	5278500	1518705	6797205
62	नबिल सेभिंग एण्ड क्रेडिट को-ओपरेटिभ लिमिटेड	19	8	4820581	1441683	6262264
63	उग्रचण्डी वचत तथा ऋण सहकारी संस्था लिमिटेड	18	8	26682669.71	9078381	35761050.71
64	अन्जुश्री बहुउद्देशीय सहकारी संस्था लि.	17	8	6433955	3004566	9438521
65	फ्युचर किज स्वास्थ्य बहुउद्देशीय सहकारी संस्था लिमिटेड	15	14	1021888	405200	1427088
66	सुपर युनिक वचत तथा ऋण सहकारी संस्था लिमिटेड	14	11	847775	165124	1012899
67	मावेल वचत तथा ऋण सहकारी संस्था लि (गुण)	14	9	9209521.55	3103196	12312717.55
68	स्मृति बचत तथा ऋण सहकारी संस्था लि (गुण)	13	7	1486000	456593	1942593
69	यूनिक ग्रुप वचत तथा ऋण सहकारी संस्था लि.	13	12	3841856	0	3841856
70	ढुकुटी सेभिंग एण्ड इन्भेस्टमेन्ट को-ओपरेटिभ	12	9	1285100	3254985	4540085
71	रि क्रियेट सर्विस बहूउद्धेशीय सहकारी सस्था लि	12	8	652300	226820	879120
72	किराना बहुउद्देश्यीय सहकारी संस्था, गोंगबु	1	4	718505.26	611859	1330364.26
73	कामना सेभिंग एण्ड इन्भेस्टमेन्ट को-अपरेटिभ	9	7	1101000	70575	1171575
74	नव नेपाल वचत तथा रोजगार विकाश सहकारी	9	2	3360582	1551587	4912169
75	शान्ति भुमि वचत तथा ऋण सहकारी, मखन	8	8	109152	0	109152
76	शृंखला बचत तथा ऋण सहकारी संस्था लिमिटेड	8	6	894356	450351	1344707
77	बेस्ट वर्ल्ड सेभिंग एण्ड क्रेडिट को. लि.	7	4	145062.01	4297	149359.01
78	टेको कृषि सहकारी सस्था	7	7	183216.03	19149	202365.03
79	जिवन ज्योति बचत तथा ऋण सहकारी संस्था	7	6	602977	2691	605668
80	ज्योति सेभिंग एंड इन्भेस्टमेन्ट सहकारी	6	6	171531	246140	417671
81	युगदर्शन सेभिंग एण्ड क्रेडिट कोअपरेटिभ	5	2	1156465.42	63200	1219665.42
82	हाईस्ट्रीट सेभिंग एण्ड क्रेडिट को-ओपरेटिभ, काठमाण्डौ	5	4	3181785.08	1121487	4303272.08
83	सप्तकोशी वचत तथा ऋण सहकारी संस्था लिमिटेड-त्रिपुरेश्वर	5	4	251000	377016	628016
84	इच्छा बचत तथा सहकारी सस्था लि	5	4	1310664.48	245650	1556314.48
85	साईराम बचत तथा ऋण सहकारी संस्था लि.	4	4	62 000	481366	1106366
86	दीप शिखा सेविंग एंड क्रेडिट को ओप्रेटिव लि	4	4	181166	88740	269906
87	विश्वास बहुउद्धेश्यीय सहकारी संस्था लि	4	2	547000	247502	794502
88	नव नबिल सेविंग एंड क्रेडिट को ओपरेटिभ लि	4	4	6700000	2090421	8790421
89	सन्दुक वचत तथा ऋण सहकारी, पुल्चोक	4	3	812681	384344	1197025
90	शैक्षिक समाज सहकारी लि.	4	1	140000	152492	292492
91	सर सापट बचत तथा ऋण सहकारी	4	4	49163	3026	52189
92	स्टार सेविंग एंड क्रेडिट को-ओपेरटिभ, बानेश्वर	4	4	1738661.38	89583	1828244.38
93	सुबल सेभिङ एण्ड क्रेडिट को-अपरेटिभ लि.	4	3	10135769	4672204	14807973
94	सौर्य वचत तथा ऋण सहकारी संस्था लि.	3	3	34000	0	34000
95	मानस वचत तथा ऋण सहकारी संस्था लिमिटेड	3	2	600000	182517	782517
96	भिजन फाइनान्स सहकारी संस्था लिमिटेड	3	2	242500	393073	635573
97	हंशमानव बचत तथा ऋण सहकारी, कोटेश्वर	3	2	550000	94893	644893
98	फिना वल्ड नेपाल बहुउद्धेश्यीय सहकारी संस्था	3	2	66200	55865	122065
99	जय शिव शक्ति मल्टीपर्पोज	3	2	555000	334869	889869
100	चादनी बहूद्देसिया सहकारी सस्था	3	3	1798846	295621	2094467
101	भवानी वचत तथा ऋण सहकारी, कुमारीपाटी	3	3	1470000	468436	1938436
102	प्याराडाइज बचत तथा ऋण सहकारी संस्था	3	2	5300000	2809554	8109554
103	श्री बालकुमारी बहुउद्देश्यीय वचत तथा ऋण सहकारी	3	2	1255000	1024175	2279175
104	सम्पत्ति वचत तथा ऋण सहकारी संस्था	3	1	300000	140698	440698
105	राइजीन्ग स्टार सविंग एंड क्रेडिट को-ओपरेटिभ	2	2	650000	1217970	1867970
106	हिमशिखर को ओप्रेटिव	2	1	13506	2787	16293
107	शाइन बचत तथा ऋण को-ओपरेटिभ	2	1	485000	262649	747649
108	पन्च बुद्ध वचत तथा ऋण सहकारी संस्था	2	1	400000	332420	732420
109	क्रिस बहुउद्देशिय सहकारी संस्था लिमिटेड	2	2	348693	62178	410871
110	हिमालय फाइनान्स लिमिटेड	2	2	684000	140630	824630
111	आँगन बचत तथा ऋण सहकारी सस्था	2	1	1000000	536341	1536341
112	त्रियोगात्मक वचत तथा ऋण सहकारी संस्था	2	2	140000	0	140000
113	क्लासिक फाईनान्स सहकारी संस्था, बालाजु	2	2	600000	1224147	1824147
114	पुष्पान्जली बचत तथा ऋण सहकारी संस्था	2	2	1400000	672677	2072677
115	निल गगन बहुउद्देश्यीय सहकारी संस्था लि.	2	1	119145.7	51931	171076.7
116	म्याक्रो नक्षेत्र बचत तथा ऋण सहकारी संस्था	2	2	415000	64663	479663
117	एपेक्स सेभिङ एण्ड क्रेडिट को-ओपरेटिभ	2	2	52803	0	52803
118	दूप्चेशोरी वचत तथा ऋण सहकारी संस्था	2	2	1270385	131790	1402175
119	कनेक्सन सेभिंग एण्ड क्रेडिट कोअपरेटिभ लि.	2	1	3200000	0	3200000
120	पद्मश्री सभिंग एण्ड कोपरेटीभ लि.	1	1	500000	423890	923890
121	मेची-काली बहुउद्देश्यीय सहकारी संस्था लि.	1	1	700000	598068	1298068
122	सोसाइटी बचत तथा ऋण सहकारी संस्था लि.	1	1	150000	73084	223084
123	द च्यालेन्ज बचत तथा ऋण सहकारी सस्था लि	1	1	349448	122546	471994
124	हाम्रो शुभ प्रभात बचत तथा ऋण सहकारी संस्था	1	1	930100	0	930100
125	सेभेन स्टार सेभिंग एण्ड क्रेडिट को-ओपरेटिभ	1	1	150000	19684	169684
126	निर्जा सेभिंग एण्ड क्रेडिट को-ओपरेटिभ लिमिटेड	1	1	300000	111969	411969
127	भ्यालीटप बहुउद्धेश्यीय सहकारी संस्था लि	1	1	3350	3983	7333
128	काठमाडौँ सेवा बचत तथा ऋण सहकारी सस्था	1	1	100000	0	100000
129	लिडर्स बहुउदेस्यीय सहकारी संस्था लिमिटेड	1	1	40000	105282	145282
130	साइनिंग स्टार सेविंग एंड क्रेडिट को-ओप्रेटिव लि	1	1	2800000	125731	2925731
131	परिमल वचत तथा ऋण सहकारी संस्था लि.	1	1	350000	0	350000
132	भविष्य वचत तथा ऋण सहकारी संस्था लिमिटेड	1	1	72000	0	72000
133	टाईम्स सेविंग एंड क्रेडिट को-ओपरेटीव लि	1	1	2172.21	711	2883.21
134	श्री साईनो बहुउद्देशीय सहकारी संस्था लिमिटेड	1	1	400000	321698	721698
135	मणिग्राम बचत तथा ऋण सहकारी संस्था लि.	1	1	0	65652	65652
136	शुभ सेभिंग एण्ड क्रेडिट को-ओपरेटिभ लिमिटेड	1	1	20000	0	20000
137	अलकापुरी बहुउद्धेशीय सहकारी संस्था लिमिटेड	1	1	22068	0	22068
138	स्वीकार वचत तथा ऋण सहकारी संस्था लिमिटेड	1	1	500000	207328	707328
139	श्री भवानी बहुउद्धेशीय सहकारी संस्था लि.	1	1	50000	97787	147787
140	सहकार्य बचत तथा ऋण सहकारी संस्था लि.	1	1	5735	0	5735
141	साथीभाई बचत तथा ऋण सहकारी संस्था लि.	1	1	26300	0	26300
142	सिन्धु यातायात बहुउद्देशीय सहकारी संस्था	1	1	10100	0	10100
143	बंगलामुखी फाईनान्स सहकारी संस्था लिमिटेड	1	1	25000	42623	67623
144	सारथी वचत तथा ऋण सहकारी संस्था लिमिटेड	1	1	36100	0	36100
145	इन्द्रचोक बचत तथा ऋण सहकारी संस्था लि.	1	1	100000	15189	115189
146	असल बचत तथा ऋण सहकारी संस्था लि.	1	1	200600	0	200600
147	मैतिदेवी माता बचत तथा ऋण सहकारी संस्था	1	1	100000	57698	157698
148	कर्मशील बचत तथा ऋण सहकारी संस्था लि.	1	1	3000000	1528767	4528767
149	मार्ग दर्शन बचत तथा ऋण सहकारी लि.	1	1	200000	40246	240246
150	बाइसधारा बहुउदेश्य सहकारी संस्था लि.	1	1	61000	19894	80894
151	सुनकोशी बहुउद्द्यसिए सहकारी फाइनान्स	1	1	15000	0	15000
152	सिद्धार्थ सेविंग एंड फाइनान्स को.	1	1	10000	0	10000
153	क्रिष्टल बहुउदेशिया सहकारी संस्था लिमिटेड	1	1	1892513	0	1892513